اوراق اختیار فروش تبعی چیست؟
اوراق اختیار فروش تبعی ابزاری است که توسط عرضه‌کننده سهام پایه (شرکت‌ها)، منتشر شده و این اختیار را به دارنده اوراق می‌دهد که دارایی پایه (سهام پایه) درج‌شده در قرارداد را در سررسید و با قیمتی معین (قیمت اعمال) به‌فروش برساند.
اوراق اختیار فروش تبعی توسط شرکت‌ها، به منظور کاهش ریسک سرمایه‌گذاری در بازار و ایجاد اطمینان در سهامداران عرضه می‌شود. در واقع شرکت‌ها با انتشار این اوراق، ارزندگی سهام خود را تضمین کرده و این اطمینان را به سهامدار می‌دهند که در صورت کاهش قیمت سهم نیز منافع آنها حفظ خواهدشد. این اوراق به نوعی بیمه سهام تلقی می‌شوند.
نحوه اعمال اختیار فروش تبعی چگونه است؟
اعمال اوراق اختیار فروش تبعی تنها در تاریخ سررسید (تاریخ اعمال) امکان‌پذیر است.
ثبت درخواست اعمال تبعی تنها از سامانه معاملات برخط اکسیر امکان پذیر است. 
سهامداران از یک روز کاری قبل از سررسید هر نماد تبعی،می توانند نسبت به ورود و ثبت درخواست های اعمال خود از طریق کارگزار ناظر اوراق اختیار فروش تبعی خود اقدام نمایند.این درخواست ها تا ساعت 14 روز سررسید از قابلیت ویرایش و یا حذف برخوردار خواهد بود.
تنها اوراق اختیار فروش تبعی سهامدارانی قابل اعمال است که سهام پایه آنها تا پایان روز سررسید در سبد دارایی نگهداری شده‌باشد
ثبت درخواست تسویه تنها توسط کارگزار ناظر بر اوراق اختیار فروش تبعی امکان‌پذیر است. کارگزار ناظر اوراق اختیار فروش تبعی همان کارگزار ناظر بر سهام پایه است. در صورتی که سهام پایه شما دارای کارگزار ناظر نباشد، باید نسبت به تعیین آن اقدام کنید.
در صورتی که قصد اعمال اوراق را دارید، از یک هفته قبل از زمان سررسید امکان تغییر کارگزار ناظر برای شما وجود نخواهد داشت.
در صورتی که درخواست اعمال را تا تاریخ سررسید ثبت نکنید، اوراق اختیار فروش تبعی منقضی شده و دیگر قابلیت اعمال نخواهدداشت
در صورتی که تعداد اوراق اختیار فروش تبعی از تعداد سهام پایه یا سقف خرید برای هر کد معاملاتی بیشتر باشد، تعداد مازاد، قابل اعمال نخواهند بود.
بهتر است زمانی درخواست تسویه اوراق اختیار فروش تبعی را ثبت کنید که قیمت پایانی سهام پایه در زمان سررسید، از قیمت اعمال کمتر باشد.
اوراق اختیار فروش تبعی را با چه قیمتی خریداری کنیم؟
همان‌طور که اشاره کردیم، اوراق اختیار فروش تبعی به نوعی بیمه سهام محسوب شده و این اطمینان را به سهامدار می‌دهد که ارزندگی سهام او حفظ خواهدشد. اما باید به این نکته توجه کنید که زمانی خرید این اوراق منجر به سودآوری برای سهامداران خواهدشد که روند بازار از زمان خرید این اوراق تا زمان سررسید، نزولی باشد. در واقع، در صورتی که قیمت پایانی سهم در تاریخ سررسید از قیمت اعمال کمتر باشد، منجر به سودآوری برای سهامدار خواهدشد
��لبته باید هزینه خرید اوراق را نیز محاسبه کرد و با کسر از سود حاصل (که از ما‌به‌التفاوت قیمت پایانی سهم و قیمت اعمال در تاریخ سررسید به دست می‌آید)، سود خالص سهامدار را محاسبه نمود. لذا با توجه به یک‌طرفه بودن بازار بورس در ایران، می‌توان گفت در روندهای نزولی، خرید این اوراق می‌تواند به سودآوری سهامدار کمک کند. در واقع، این اوراق باید با قیمتی خریداری شوند که با در نظر گرفتن روند بازار تا تاریخ سررسید، مابه‌التفاوت قیمت سهام پایه و قیمت اعمال، منجر به سودآوری سهامدار شود
در صورتی که در تاریخ سررسید، قیمت پایانی سهم بیشتر از قیمت اعمال باشد، سهامدار می‌تواند سهام خود را به قیمت روز در بازار فروخته و از این طریق کسب سود کند. در این حالت، اوراق به صورت خودکار باطل شده و سهامدار تنها به اندازه هزینه‌ای که بابت خرید اوراق اختیار فروش تبعی پرداخت کرده، متضرر می‌شود. 
تسویه اوراق اختیار فروش تبعی به چه روش‌هایی انجام می‌شود؟
تسویه اوراق اختیار فروش تبعی به دو صورت تسویه نقدی و تسویه فیزیکی انجام می‌شود.
تسویه نقدی 
تسویه نقدی اوراق اختیار فروش تبعی تنها در صورتی امکان‌پذیر است که قیمت پایانی سهم در تاریخ سررسید از قیمت اعمال کمتر باشد. در این نوع تسویه، مابه‌‌التفاوت قیمت پایانی سهم و قیمت اعمال در تاریخ سررسید به صورت نقدی و توسط شرکت عرضه‌کننده، به سهامدار پرداخت خواهدشد. لازم به ذکر است که در این نوع تسویه، انتقال سهام از سهامدار به شرکتِ عرضه‌کننده صورت نگرفته و سهام پایه همچنان در پرتفوی سهامدار باقی خواهدماند.
تسویه فیزیکی
در تسویه فیزیکی باید عرضه‌کننده اوراق در تاریخ سررسید، سهام پایه فرد را به قیمت اعمال از او خریداری کند. در این نوع تسویه، شاهد انتقال سهام از پرتفوی سهامدار به شرکت عرضه‌کننده هستیم. در واقع، سهام پایه به قیمت اعمال توسط عرضه‌کننده خریداری شده و مبلغ حاصل به حساب سهامدار واریز خواهدشد
مزایای اوراق اختیار فروش تبعی
استفاده از این اوراق موجب کاهش ریسک سرمایه‌گذاری و حفظ ارزندگی سهام پایه می‌شود.
اگر تحت تأثیر هیجانات منفی بازار، ارزش سهام پایه کاهش یابد، اوراق اختیار فروش تبعی شرایط امنی را در جهت حفظ منافع سهامداران ایجاد می‌کند.
اوراق اختیار فروش تبعی باعث ایجاد اطمینان‌بخشی به سهامداران و به تبع آن، افزایش تقاضا برای خرید سهام شرکت‌ها می‌شود.
برای سهامدارانی که اوراق اختیار فروش تبعی خریداری کرده‌اند، حداقل بازدهی ۲۰ درصدی توسط سهامدار عمده تضمین می‌شود.

معایب اوراق اختیار فروش تبعی
وجود نداشتن بازار ثانویه
الزام به مالکیت سهامدار بر سهام پایه به منظور خرید اوراق اختیار فروش تبعی
تعیین سقف خرید اوراق اختیار فروش تبعی برای سهامداران
پایان یافتن تعهدات ناشر اوراق اختیار فروش تبعی پس از تاریخ اعمال
امکان ایجاد هیجانات مثبت جهت افزایش قیمت سهم تا قبل از تاریخ اعمال

قوانین مربوط به اوراق اختیار فروش تبعی
تنها کسانی می‌توانند اوراق اختیار فروش تبعی را خریداری کنند که سهامدار شرکت عرضه‌کننده این اوراق باشند
تنها به اندازه تعداد سهام موجود در پرتفوی سهامدار، امکان خرید اوراق اختیار فروش تبعی وجود دارد. در صورتی که این اوراق بیشتر از تعداد سهام موجود در پرتفوی خریداری شود، مازاد اوراق باطل شده و مبلغی به حساب شما برگردانده نمی‌شود
حفظ سهام پایه به اندازه تعداد اوراق اختیار فروش تبعی خریداری‌شده تا تاریخ اعمال الزامی است. در صورتی که تا قبل از تاریخ اعمال، تعدادی از سهام پرتفوی خود را به‌فروش برسانید، مازاد اوراق باطل خواهدشد
در صورتی که درخواست اعمال خود را تا زمان سررسید نزد کارگزار مربوطه ثبت نکنید، اوراق اختیار فروش تبعی باطل خواهدشد
در صورتی که در تاریخ سررسید، قیمت سهام پایه بیشتر یا مساوی قیمت اعمال باشد، اوراق شما باطل خواهد شد
در صورتی که پس از درخواست اعمال، عرضه‌کننده به تعهدات خود در قبال سهامدار عمل نکند، توسط سازمان بورس جریمه می‌شود